Wrzos zwyczajny

Calluna valgaeis – wrzos zwyczajny, wrzos pospolity, wrzos Erika
Ericaceae – Wrzosowate

W lecznictwie stosowane są: kwiaty wrzosu – Callunae flos (Flos Callunae, syn. Flos Ercae) oraz zielne wrzosu – Callunae herba (Herba Callunae), zebrane ze stanowisk naturalnych w początkowym okresie kwitnienia i wysuszone w warunkach naturalnych (w cieniu i przewiewie) lub w suszarniach w temp. 40°C.

Wrzos zwyczajny wygląd i pochodzenie:

Krzew występujący w całej Europie, w Azji Mniejszej, pn. zach. Afryce, zach. Syberii, na wsch. Ameryki Pn.; w Polsce na niżu i niższych partiach górskich, w suchych lasach sosnowych i brzozowych jako poszycie, na wyrębach, piaszczystych nieużytkach. Zarasta duże przestrzenie, tworząc wrzosowiska. Wymaga stanowisk słonecznych. Rozmnaża się z nasion. Gatunki ozdobne rozmnażane przez pół zdrewniałe sadzonki, podział roślin lub odkłady. Wys. do 2 m, w Polsce 60-80 cm. Łodygi rozgałęzione o gałązkach gęsto ulistnionych. Liście drobne, naprzeciwległe, równowąskie, igiełkowate, w nasadzie z ostrymi uszkami nieopadające na ziemię. Kwiaty różowo fioletowe, wyjątkowo białe, promieniste, wolnopłatkowe, pojedyncze lub po kilka w jednostronnych gronach. Kwitnie VIII-IX. Owocem 4-klapowa torebka. Roślina miododajna.

Wrzos zwyczajny działanie i zastosowanie:

Surowce zawierają: związki polifenolowe (flawonoidy pochodne kwercetyny i mirycetyny), procjanidyny, garbniki, glikozydy fenelowe (doniesienia o obecności arbutyny są sprzeczne), fenolokwasy, niewielkie ilości olejku, związki mineralne połączenia krzemu, potasu.

Kwiat wrzosu jest stosowany w mieszankach ziołowych jako lek moczopędny, stosowany między innymi do leczenia kamienicy, a także odkażający drogi moczowe.

Garbniki zawarte w wrzosach wykorzystywane są do leczenia chorób układu pokarmowego, w szczególności biegunek i stanów zapalnych. Substancje zawarte we wrzosie zwyczajnym pobudzają czynności wydzielnicze żołądka, a także wzmacniają łaknienie. Oprócz tego, na uwagę zasługują kwasy organiczne, wspomagające sekrecję śliny i soku żołądkowego oraz kierujące apetytem.

Wrzos bywa też stosowany w chorobach układu ruchu, jak np. bóle stawowe, gościec oraz dolegliwościach skórnych – z uwagi na zawartość potasu i krzemu, które wspomagają regenerację ciała.

Ziele znajduje zastosowanie w kosmetyce jako lek ściągający, odkażający, do pielęgnacji skóry (kąpiele lecznicze, płukanki do włosów).

Badania naukowe dowiodły, że roślina ta nie tylko nawilża skórę, ale przede wszystkim ochrania ją przed wpływem szkodliwych czynników zewnętrznych. Wrzos ujędrnia skórę i sprawia, że wygląda ona młodziej. Roślina ta wchodzi często w skład gotowych preparatów ziołowych przeznaczonych do pielęgnacji ciemnych włosów.