Agropyron repens – Perz właściwy
Rhizoma Agropyri (syn. Rhizoma Graminis) – Kłącze perzu
Poaceae (Gramineae) – Wiechlinowate
W lecznictwie stosowane jest kłącze perzu, zebrane wiosną lub jesienią i wysuszone w warunkach naturalnych.
Perz właściwy wygląd i pochodzenie:
Rozgałęzione rozłogi podziemne, o żółtawej barwie, osiągają długość kilkudziesięciu centymetrów. Liście równowąskie, ostro zakończone, pochwiasto obejmujące źdźbła. Kłącza zbiera się wczesną wiosną i jesienią, przy okazji wszelkiego rodzaju zabiegów mechanicznych na glebie. Po wysuszeniu w temperaturze do 40°C (perz suszy się trudno) i oczyszczeniu kłącza z łusek i korzonków, otrzymuje się surowiec barwy jasnosłomkowej, twardy, o grubości 3 mm.
Perz właściwy działanie i zastosowanie:
Skład chemiczny surowca determinują związki cukrowe: trytycyna (fruktan) 3-18%, fruktoza około 3%, śluzy, mannitol i inozytol (alkohole cukrowe), kwasy organiczne (w tym glikolowy i glicerowy), niewielkie ilości olejku eterycznego zawierającego kapilen, związek poliacetylenowy oraz niewielkie ilości terpenów. Ten bogaty chemicznie skład uzupełniają sole mineralne, zasobne w rozpuszczalną krzemionkę.
Perz właściwy stosowany jest w:
Leczeniu diabetyków
Obecna w kłączu perzu trytycyna zaliczana jest do polifruktozanów, złożonych cukrów zbudowanych fruktozy, które nie ulegają praktycznie wchłanianiu w jelicie cienkim, nie powoduje też wzrostu stężenia glukozy we krwi. Niestrawiona trytycyna trafia do jelita grubego, gdzie staje się podłożem dla rozmnażania się szeregu bakterii warunkujących utrzymanie prawidłową florę jelitową (prebiotyki).
Polifruktozany zaliczane są do rozpuszczalnego błonnika pokarmowego. Spowalniają one wchłanianie cholesterolu, więc wykorzystanie ich wskazane jest w przypadkach osób z podwyższonym poziomem cholesterolu.
„Czyszczeniu krwi”
Obecne w kłączu perzu mannitol oraz kwas glikolowy wzmagają przesączanie kłębuszkowe w nerkach, co skutkuje zwiększoną ilością wydalanego z organizmu moczu. Przyspiesza to i ułatwia usuwanie z ustroju szkodliwych produktów przemiany materii. Dodatkowo kwas glikolowy i glicerowy przyspieszają procesy utleniania w tkankach, co obniża stężenie szkodliwych metabolitów w organizmie.
Kłącze perzu stosuje się jako środek moczopędny w nieżycie nerek i związanym z tym skąpym wydalaniem moczu. Surowiec działa też korzystnie w obrzękach, kamicy moczanowej oraz obniża ciśnienie krwi – na zasadzie zmniejszenia objętości płynów ustrojowych, wskutek zwiększonej diurezy.
Dla zdrowia i urody
Krzem i jego związki stanowią strukturalny budulec tkanki łącznej. Wchodzą w skład elastyny, kolagenu, proteoglikanów i glikoprotein strukturalnych. Na poziomie tkankowym indukuje proliferację fibroblastów, sprzyja regeneracji włókien elastycznych i kolagenowych. Hamuje niekorzystne procesy odpowiedzialne za starzenie się skóry, takie jak wolnorodnikową peroksydację lipidów, nieenzymatyczną glikację białek tkanki łącznej. Poprzez stymulację i regulację mitozy fibroblastów przyczynia się do regeneracji naskórka i skóry właściwej.
Krzemionka działa też ochronnie na naczynia krwionośne, nadając im odpowiednią elastyczność i odporność. Reguluje przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych (działanie przeciwwysiękowe) oraz przeciwdziała odkładaniu się w nich cholesterolu.