Borago officinalis – Ogórecznik lekarski
Boraginaceae – Ogórecznikowate
W lecznictwie stosowany są olej z nasion ogórecznika oraz ziele ogórecznika. Olej otrzymywany jest przez tłoczenie na zimno z dojrzałych nasion. Ziele zbiera się czasie kwitnienia rośliny i suszy w suszarniach w temperaturze 40 °C.
Ogórecznik lekarski wygląd i pochodzenie:
Roślina jedno lub dwuroczna z rodziny szorstkolistnych, pochodząca z rejonu Morza Śródziemnego. Obecnie występuje jako chwastlub roślina uprawna w Europie, Azji i Ameryce Północnej.
Ogórecznik posiada wzniesioną do 70 cm łodygę, grubą, soczystą, wierzchowato rozgałęzioną, dolne liście duże, jajowate, górne małe, siedzące. Cała roślina pokryta jest białym szczeciniastym owłosieniem i posiada ogórkowy zapach. Kwiaty w baldochogronach na szczytach pędów, promieniste o zaostrzonych płatkach, niebieskie lub białe. Owocem jest ciemnobrązowa, żebrowana rozłupnia.
Ogórecznik lekarski działanie i zastosowanie:
Ziele ogórecznika zawiera do 11% związków śluzowych, garbniki pirolizydynowe, flawonoidy pochodne kwercetyny, kwasy organiczne, saponiny, żywice, cholinę, rozpuszczalną krzemionkę, sole mineralne zawierające, potas, mangan, żelazo, miedź, cynk i inne pierwiastki; Olej natomiast – niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe m.in. do 20% kwasu gamma-linolenowego. Wyciągi z ziela wykazują łagodne działanie moczopędne, napotne i przeciwgorączkowe, co sprzyja usuwaniu szkodliwych produktów przemiany materii przy przewlekłych chorobach nerek, dnie i reumatyzmie. Zawarte w nim śluzy działają ochronnie na błonę śluzową przewodu pokarmowego oraz zewnętrznie pomagają w leczeniu ran i skóry. Wyciągi z ogórecznika wchodzą w skład niektórych maści leczniczych i regeneracyjnych stosowanych przy oparzeniach, wypryskach i otarciach skóry. Ponadto ogórecznik wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwalergiczne, przeciwzakrzepowe, obniżające ciśnienie krwi, immunostymulujace i obniżające poziom cholesterolu (wpływa na syntezę prostaglandyn PGE). Ze względu na działanie hepatotoksyczne i rakotwórcze obecnie wewnętrznie niestosowany.
Zewnętrznie stosuje się je do kąpieli w stanach zapalnych skóry i błon śluzowych. Jego regenerujące działanie na skórę zostało wykorzystane w kosmetyce przy produkcji kremów, płynów kąpielowych lub maseczek.