Naostrzyk lekarski

Melilotus officinalis – Nostrzyk lekarski, nostrzyk żółty
Fabaceae, dawniej Papilionaceae – Bobowate, dawniej Motylkowate

Surowiec stanowi ziele nostrzyka – Melioti herba, zebrane w okresie kwitnienia w VII i wysuszone w warunkach naturalnych (w cieniu i przewiewie) lub w suszarniach w temp. do 35 °C.

Naostrzyk lekarski wygląd i pochodzenie:

Roślina zielna, dwuletnia lub jednoroczna, występująca w Zach, Środk. i Wsch. Europie, w umiarkowanych strefach Azji, zawleczona w obszarze Morza Śródziemnego i Ameryce Pn., w Polsce pospolita na całym niżu w suchych zaroślach, na łąkach, przydrożach. Bywa uprawiana na nawóz zielony. Łodyga wysoka do 100-150 cm, wzniesiona, naga, w górnych partiach owłosiona. Liście rzadkie, 3-listkowe, ogonkowe, listki cienkie, odwrotnie podługowato jajowate, nieregularnie odlegle ząbkowane, z przylistkami lancetowatymi. Kwiaty drobne, żółte, typowe dla Bobowatych, zebrane w długoszypułkowe, jednostronne grona 30-70 kwiatowe. Kwitnie VI-IX. Roślina miododajna, znana już starożytności, trująca. Duże ilości tej rośliny spożyte doustnie powodują wewnętrzne krwawienia, uszkodzenia wątroby i nerek, oszołomienie.

Naostrzyk lekarski działanie i zastosowanie:

Surowiec zawiera: związki kumarynowe (0,9% kumaryny, do 0,2% melilotyny, wolny kwas kumarynowy, dikumarol), allantoinę, flawonoidy, garbniki. Glikozydy kwasów hydroksycynamonowych, występujące w świeżym zielu, podczas suszenia przekształcają się w kumarynę.

Ziele nostrzyka zmniejsza krzepliwość krwi, przez co poprawia jej przepływ przez naczynia żylne i włosowate, działa przeciwzapalnie.

Wewnętrznie stosowane jest jedynie składnik mieszanek ziołowych. Przy wewnętrznym stosowaniu należy zachować ostrożność, ponieważ na skutek działania hamującego krzepliwość krwi (kumaryna) może spowodować wewnętrzne krwawienia.

Zewnętrznie jako środek zmiękczający skórę i przyspieszający gojenie ran. Preparaty z nostrzykiem przyjmowane do wewnątrz należy stosować w małych dawkach i przez krótki czas.

Najlepiej dostosować się do zaleceń lekarza. Dotyczy to zwłaszcza osób ze skłonnością do skaz krwotocznych i osób przyjmujących leki rozrzedzające krew (np. Aspiryna, Polopiryna). Należy ostrożnie stosować u osób z niewydolnością wątroby i nerek.