Linum usitatissimum – Len zwyczajny, Len siewny
Linaceae – Lnowate
W lecznictwie stosowane są: dojrzałe nasiona lnu – Lini semen, olej wytłaczany na zimno z nasion – Lini oleum oraz wytłoki (mączka lniana) – Lini seminis placenta. Dojrzałe nasiona po wymłóceniu suszy się w suszarniach w temp. 40 °C.
Len zwyczajny wygląd i pochodzenie:
Roślina zielna, jednoroczna, pochodząca z Bliskiego Wschodu. Rozmnażana z nasion. Obecnie występuje w stanie dzikim. W Polsce uprawiane są dwie formy: o torebkach nie pękających i pękających. Łodyga wys. do 30–70 cm, naga, na całej długości pokryta włóknem; składa się z części korzeniowej, łodygi właściwej i części wierzchołkowej. Liście lancetowate, drobno siedzące, długozaostrzone, 3-nerwowe. Kwiaty niebieskie, żółte, różowe lub białe, otwierające się w dni słoneczne. Owocem torebka nasienna, pięciokomorowa, zawierające od 10 do 12 spłaszczonych oleistych nasion.
Len zwyczajny działanie i zastosowanie:
Nasiona zawierają: do 6% śluzu w łupinie nasiennej, do 45% oleju, 1,5% glikozydów cyjanogennych (gł. linamarynę, neolinustatynę, linustatynę), ok. 27% białek, sterole, a niedojrzałe nasiona, także aminokwas linatynę, będącą antagonistą witaminy B6.
Olej lniany zawiera gł. glicerydy kwasów nienasyconych: do 60% kwasu linolenowego, do 25% kwasu linolowego, 5% kwasu olejowego oraz ok. 10% glicerydów kwasów nasyconych: mirystynowego, sterynowego, palmitynowego oraz fitosterole i witaminę E.
Nasiona lnu znajdują zastosowanie:
– Osłaniające, zmiękczające, lekko przeczyszczające
– Obniżające poziom lipidów we krwi
– W stanie nierozdrobnionym
– W postaci maceratów wodnych – w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych, przewodu pokarmowego, w zaparciach
– Zewnętrznie – przeciwzapalne, rozmiękczające w postaci okładów i kataplazmów w chorobach skóry.
Olej lniany znajduje zastosowanie:
– W regeneracji skóry i błon śluzowych,
– W dostarczaniu nienasyconych nienasyconych kwasów tłuszczowych,
– Obniżaniu poziom lipidów i cukru we krwi,
– Zewnętrznie – w owrzodzeniach i stanach zapalnych skóry, do wyrobu mazideł, emulsji i maści, do wyrobu mydła potasowego,
– Wewnętrznie – w postaci kapsułek obniżających poziom cholesterolu.
Siemię lniane jest pomocne:
– W chorobie wrzodowej,
Zawarte w nasionach śluzy powlekają błony śluzowe przełyku, żołądka i częściowo dwunastnicy, chroniąc je przed agresywnym kwasem solnym i zmniejszając odczyny zapalne.
– Zwłaszcza w zapaleniu oskrzeli (dobry środek przeciwkaszlowy),
– W chorobach skórnych, leczeniu oparzeń i odmrożeń.
EN