Karczoch zwyczajny

Cynara scolymus L. – Karczoch zwyczajny
Asteraceae – Astrowate

W lecznictwie stosowane są świeże liście oraz ziele karczocha, zebrane w okresie kwitnienia i wysuszone w warunkach naturalnych.

Karczoch zwyczajny wygląd i pochodzenie:

Karczoch to bylina pochodząca z Etiopii, uprawiana klimacie ciepłym, zwłaszcza w rejonie Morza Śródziemnego jako uszlachetniona odmiana karczocha dzikiego. W Polsce uprawiana jako roślina jednoroczna, nie wykształcająca owoców. Rozmnażana z nasion. Liście odziomkowe, zebrane w rozetę, dł. do 1 m, podwójnie pierzastosieczne srebrzyście owłosione. Kwiatostanem koszyczek o zmięśniałym dnie kwiatowym i okrywo listkach, kwiaty niebiesko purpurowe. Kwitnie VI-X.

Karczoch zwyczajny działanie i zastosowanie:

Zespół związków czynnych obecnych w karczochu to kwasy fenolowe i ich estry (0,02-2,0%): kwas chlorogenowy, kryptochlorogenowy, neochlorogenowy oraz 1,3-dikawoilochinowy, kwasy organiczne: jabłkowy, bursztynowy, cytrynowy, fumarowy; flawonoidy: 7-O-glukozyd luteoliny – cynarozyd, i 7-O-rutynozyd luteoliny – skolimozyd; laktony seskwiterpenowe typu gwajanu: cynaropikryna, grosheimina oraz triterpeny i związki mineralne.

Karczoch zwyczajny działanie żółciopędne i żółciotwórcze

Surowiec i jego przetwory zalecane są do stosowania w dolegliwościach trawiennych, zaburzeniach wydzielania żółci, jako dodatek do niskotłuszczowej diety w średniej i umiarkowanej hyperlipidemii.

Ziele karczocha jest zalecane w zaburzeniach dyspeptycznych ze względu na działanie żółciopędne i żółciotwórcze. W badaniu klinicznym kontrolowanym, z podwójnie ślepą próbą, wzięło udział 247 pacjentów, cierpiących na dyspepsję. Stosowanie wyciągu z karczochów, w dawce 320 mg, 2 razy dziennie, okazało się skuteczne. Lek znacząco statystycznie lepiej niż placebo łagodził dolegliwości i poprawiał jakość życia pacjentów z zaburzeniami dyspeptycznymi.

Karczoch zwyczajny działanie przeciwmiażdżycowe

W wielu badaniach na zwierzętach wykazano również, że wyciąg z karczochów obniża poziom cholesterolu i triglicerydów oraz zapobiega powstawaniu blaszek miażdżycowych w naczyniach.
Badania wykazały, że sok z karczochów, obniżając poziom cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, w niewielkim stopniu zwiększał poziom triglicerydów, ale jednocześnie znacznie poprawiał funkcje śródbłonka u osób z podwyższonym poziomem cholesterolu.

Karczoch zwyczajny aktywność antyoksydacyjna

Związki występujące w zielu karczocha to głównie polifenole, które charakteryzują się silnymi właściwościami antoksydacyjnymi, co potwierdza wiele wyników prac in vitro oraz in vivo. Jest to istotny mechanizm antyaterogennych właściwości surowca i działania chroniącego tkanki przed uszkodzeniami przez stres oksydacyjny, powodowany przez różne czynniki. Także działanie hepatochronne, stwierdzane w wielu pracach, wynika z właściwości antyoksydacyjnych związków czynnych karczocha.