Opis

Achilllea millefolium – Krwawnik pospolity

Asteraceae (dawniej Compositae) – Astrowate, dawniej Złożone

W lecznictwie stosowane są ziele krwawnika - Millefolii herba, kwiat krwawnika – Millefolii flos oraz liść krwawnika - Millefolii folium. Ziele i kwiat krwawnika zbierane są w początkowym okresie kwitnienia i wysuszone w warunkach naturalnych lub w suszarni w temp. do 35 °C. Liść zbiera się od VI-IX i suszy w warunkach naturalnych.

Wygląd i pochodzenie
Krwawnik pospolity występuje prawie w całej Europie, również w Ameryce Pn., w Nowej Zelandii i pn. Australii; w Polsce spotkać go można na suchych łąkach, miedzach i przydrożach. Roślina silnie aromatyczna, omszona. Osiąga wysokość 50–80 cm. Czasem tworzy niewielkie kępy. Cała roślina jest miękko, wełnisto owłosiona. Łodyga wys. do 80 cm, prosta, słabo rozgałęziona, o silnym zapachu. Liście ciemnozielone, w zarysie wąsko lancetowate, podwójnie lub potrójnie pierzaste, wiosną przy ziemi tworzą gęste rozetki, na łodygach rozmieszczone są rzadko. Liście odziomkowe ogonkowe; liście łodygowe siedzące i o połowę węższe. Kwiatostan baldachokształtny, szczytowy, złożony z koszyczków. Kwiaty języczkowate białe lub bladoróżowe, kwiaty rurkowate brudnobiaławe. Kwitnie VI-X. Owocem spłaszczona niełupka, srebrzystoszara, wąsko oskrzydlona.

Działanie i zastosowanie
Ziele zawiera: do 1,5% olejku, seskwiterpeny typu gwajenolidów i eudesmanolidu, flawonoidy (pochodne apigeniny, luteoliny, kwercetyny), achilleinę i betainę, garbniki, związki mineralne, w tym sole manganu.

Głównym składnikiem olejku jest chamazulen (do 40%), ponadto występują: alfa i beta-pinen, borneol, octan borneolu, cyneol, kariofilen.

Kwiat krwawnika zawiera więcej olejku, liść – garbników i flawonoidów.

Olejek ma właściwości:

► przeciwzapalne (chamazulen),

► odkażające, przeciwgrzybicze (chamazulen, terpeny).

Związki gorzkie i olejek pobudzają łaknienie i wydzielanie żółci, garbniki natomiast działają ściągająco.

Ziele krwawnika znajduje zastosowanie:

► w chorobach przewodu pokarmowego,

Ziele pobudza również czynności wydzielnicze przewodu pokarmowego, wzmaga wydzielanie soków trawiennych i żółci. Obecnie stosuje się je wewnętrznie głównie w zaburzeniach żołądkowo-jelitowych objawiających się brakiem apetytu, wzdęciami, kurczami jelit, niestrawnością oraz, ze względu na działanie przeciwzapalne, w chorobie wrzodowej. Dawniej sporządzano napar na krwotoki wewnętrzne.

► jako lek przeciwzapalny, odkażający, żółciopędny (w postaci wyciągów, również z kwiatów).

Krwawnik można też stosować zewnętrznie w celu łagodzenia stanów zapalnych skóry i błon śluzowych oraz na rany, aby przyspieszyć gojenie.

Silniejsze od ziela działanie przeciwzapalne i rozkurczające wykazuje kwiat krwawnika, ponadto działanie przeciwkrwotoczne można przypisać wyciągom z liści oraz soku ze świeżego ziela.