Głóg

Crataegus monogyna Jacq. – Głóg jednoszyjkowy
Crataegus laevigata (Poir.) DC (C. oxyacantha L. Em. Jacq.) – Głóg dwuszyjkowy
Rosaceae – Różowate
Surowiec stanowi szupinkowy owoc, zbierany w okresie poprzedzającym pełne dojrzenie i wysuszony w temperaturze do 60°C.

Głóg wygląd i pochodzenie:

Ciernisty krzew występujący w Europie, Azji i Ameryce Pn., w Polsce pospolity na niżu, zwłaszcza zachodnim oraz w niższych partiach górskich, sadzony w parkach i jako żywopłot. Częste są mieszańce międzygatunkowe. W Polsce obydwa gatunki głogu są pospolite. Gatunki te można rozróżnić po słupku kwiatowym i ilości pestek w owocach. Kwiaty głogu jednoszyjkowego posiadają słupek jednoszyjkowy, a owoce jedną pestkę, natomiast dwuszyjkowego – słupek dwuszyjkowy i owoce dwupestkowe lub trzypestkowe. Wysokość do 5 m. Liście odwrotnie jajowate lub okrągławe, o zmiennych wcięciach, ciemnozielone, lśniące. Kwiaty białe, 5-krotne, zebrane w szczytowe podbaldachy. Kwitnie V-VI. Zapach kwiatów nieprzyjemny. Owocem brunatnoczerwony pestkowiec.

Głóg działanie i zastosowanie:

W lecznictwie stosowane są: kwiatostan głogu – Crataegi inflorescentia i owoc głogu – Crataegi fructus.

Kwiatostan głogu jest surowcem flawonowym. Zawiera liczne związki wielofenolowe. Ogólna zawartość flawonoidów wynosi 0.5-0.8%.
Kwiatostan zawiera: do 2% flawonoidów(witeksynę i jej pochodne, hiperozyd, rutynę, apigeninę), procyjanidyny, fenolokwasy, związki triterpenowe, aminy, adenozynę i związki pokrewne, garbniki skondensowane. Owoce zawierają mniej flawonoidów, więcej procyjanidyn i pochodne epikatechiny, witaminę C i A oraz sorbitol.

Związki czynne obecne w surowcu (flawonoidy, proantocyjanidyny) wzmacniają mięsień sercowy, zwiększając nieznacznie siłę i częstotliwość skurczów serca, normalizują rytm serca, wydłużają okres refrakcji, zwiększają tolerancję mięśnia sercowego na niedobór tlenu, powodują rozszerzenie naczyń wieńcowych i obwodowych, zwiększają przepływ wieńcowy i zmniejszają opory obwodowe, obniżają ciśnienie krwi, a także wywierają efekt uspokajający.

Surowiec stosowany jest w początkowych objawach niewydolności mięśnia sercowego, a także w „sercu starczym”, przy umiarkowanej bradykardii, napadowej tachykardii, niedotlenienia mięśnia sercowego, nadciśnieniu, w zaburzeniach krążenia obwodowego (zmiany miażdżycowe, choroba Bürgera) i nerwicy serca i przeciwskurczowy.
Nie zawiera glikozydów nasercowych, dlatego jest nietoksyczny.

Owoc głogu jest także stosowany w przemyśle spożywczym do przyrządzania nalewek, syropów, kompotów, kisieli, galaretek. W przetwórstwie dodaje się go jako dodatek do marmolad i dżemów, jak również do niektórych gatunków win i wódek.