Centaurea cyanus – Chaber bławatek, bławatek
Asteraceae, dawniej Compositae – Astrowate, dawniej Złożone
Surowiec stanowi kwiat języczkowaty bławatka – Cyani flos. Z zebranych w czerwcu zakwitających koszyczków wyskubuje się kwiaty brzeżne i szybko suszy w podwyższonej temperaturze, w przewiewie. Kwiaty suszone długo, w warunkach naturalnych i na słońcu zmieniają barwę (bledną) wskutek rozpadu niebieskiego barwnika cyjaniny. Susz należy szczelnie zamknąć i przechowywać w ciemności.
Chaber bławatek wygląd i pochodzenie:
Roślina jednoroczna, występująca w Europie i Azji, w Polsce chwast pospolity. Łodyga wysoka do 80 cm, rozgałęziona. Liście długie, równowąskie, dolne pierzastodzielne pajęczynowato owłosione. Kwiaty zebrane w pojedyncze koszyczki. Kwiaty brzeżne, języczkowate, ciemnoniebieskie, czasem białawe. Kwitnie V-VIII.
Chaber bławatek działanie i zastosowanie:
Surowiec zawiera: glikozydy antocyjanowe, głównie cyjaninę, pelargonię, flawonoidy, związki gorzkie, sole manganu.
Jest to roślina lecznicza o szerokim działaniu: moczopędnym, żółciopędnym i przeciwzapalnym. Ze względu na bardzo łagodne działanie przeciwzapalne stosowana bywa przy zapaleniu spojówek i brzegów powiek, a także w nadwrażliwości na intensywne promieniowanie z ekranów telewizyjnych i monitorów komputera.
Napar z kwiatów zalecany jest przy chorobach nerek, połączonych ze skąpym wydzielaniem moczu oraz obrzękach spowodowanych zatrzymaniem wody i soli w ustroju, a także w stanach zapalnych kłębków i miedniczek nerkowych, przy niewydolności krążenia i w kamicy nerkowej. W połączeniu z innymi ziołami chaber stosowany jest również w niedostatecznym przepływie żółci do dwunastnicy.
Zewnętrznie stosuje się go przy trudno gojących się ranach i owrzodzeniach, a także używa przy łupieżu i grzybicy skóry głowy. Idealnie nadaje się do pielęgnacji włosów.